Tymczasowy pełnomocnik szczególny oraz kurator 
osoby prawnej i jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej 
w postępowaniu podatkowym

Artur Tim – doradca podatkowy nr 13113

Streszczenie

Nowelizacją z dnia 10 września 2015 roku wprowadzono do Ordynacji podatkowej m.in. instytucję tymczasowego pełnomocnika szczególnego, działającego do czasu ustanowienia dla strony kuratora, a także regulacje mające zapobiegać uznanej przez orzecznictwo konsekwencji istnienia nieskorelowanych systemów prawa, kiedy to kurator ustanowiony w postępowaniu podatkowym nie był kompetentny do podejmowania czynności w tymże postępowaniu. Osiągnięcie przez ustawodawcę wskazanego celu budzi jednak wątpliwości w aktualnym orzecznictwie, zyskując przy tym walor prawomocności już na etapie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych.

Autor dokonuje analizy regulacji dotyczącej pełnomocnictwa tymczasowego oraz stanowiących podstawę do ustanowienia kuratora na gruncie O.p., a także formułuje postulat de lege ferenda dotyczące zmian regulacji związanych z ustanawianiem kuratora, jak również zmian w podejściu judykatury do wskazanego zagadnienia.

Wprowadzenie

Ordynacja podatkowa przewiduje możliwość prowadzenia postępowania, pomimo nieobecności strony będącej osobą fizyczną lub jej niezdolności do czynności prawnych, a w przypadku stron będących osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej – pomimo niemożności prowadzenia swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów lub niemożności ustalenia siedziby. Prowadzenie postępowania w takich okolicznościach opiera się na założeniu nie tylko konieczności sprawnego przebiegu postępowania, ale również należytej ochrony interesów strony. Ten drugi cel realizowany jest poprzez zobligowanie organu w art. 138 O.p. do wystąpienia do sądu z wnioskiem o wyznaczenie (ustanowienie) kuratora. W orzecznictwie dominowała jednak linia orzecznicza, zgodnie z którą kurator ustanowiony we wskazanym trybie nie ma kompetencji do reprezentowania strony nie tylko w postepowaniu przed sądami administracyjnymi, ale wręcz w postępowaniu podatkowym, do którego został ustanowiony. Linia ta utrzymuje się przy tym pomimo zmian dokonanych z dniem 1 stycznia 2016 roku.

Niniejszy artykuł stanowi asumpt do przedstawienia instytucji tymczasowego pełnomocnika szczególnego oraz dokonania analizy uprawnień kuratora dla osoby prawnej i jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w postępowaniu podatkowym, oceny zmian wprowadzonych ustawą z dnia 10 września 2015 roku, mającej zapobiegać powyżej określonej wykładni przepisów oraz sformułowania postulatów de lege ferenda. Artykuł uwzględnia stan prawny oraz dorobek orzeczniczy na dzień 1 września 2017 r.

Instytucja tymczasowego pełnomocnika szczególnego

Instytucja tymczasowego pełnomocnika szczególnego została wprowadzona do Ordynacji podatkowej z dniem 1 stycznia 2016 roku oraz zastąpiła instytucję przedstawiciela dla osoby nieobecnej (Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. z 2015 r. poz. 1649, dalej: Ustawa nowelizująca).  Stosownie do dyspozycji art.  138m O.p. w przypadku niemożności wszczęcia postępowania lub prowadzenia postępowania wobec osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej z powodu braku powołanych do tego organów lub niemożności ustalenia adresu siedziby, miejsca prowadzenia działalności lub miejsca zamieszkania osób upoważnionych do reprezentowania jej spraw, organ podatkowy wyznacza dla tej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej tymczasowego pełnomocnika szczególnego, upoważnionego do działania do czasu wyznaczenia kuratora przez sąd.  Tymczasowym pełnomocnikiem szczególnym jest adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy wyznaczony w trybie określonym w art. 138n § 1 lub 2 O.p.  Stosownie do dyspozycji art. 138o O.p., w zakresie nieuregulowanym w rozdziale odnoszącym się do pełnomocnictw stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego oraz Kodeksu postępowania cywilnego.

Zakres czynności tymczasowego pełnomocnika szczególnego nie wynika wprost z treści przepisów – wykładnia językowa stanowi jedynie o upoważnieniu „do działania do czasu wyznaczenia kuratora przez sąd”. Stosownie do uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej, tymczasowy pełnomocnik szczególny jest umocowany do wszystkich czynności procesowych. Ustawodawca wprost wyjaśnia, iż:

Pełnomocnik tymczasowy wyznaczany dla osoby nieobecnej w sprawach niecierpiących zwłoki będzie uprawniony do dokonywania w imieniu tej osoby wszystkich czynności procesowych. Proponowane rozwiązanie zapewni organowi podatkowemu możliwość wszczęcia postępowania podatkowego w przypadku braku kontaktu za stroną, przy jednoczesnym zagwarantowaniu reprezentacji przez członka rodziny lub profesjonalnej reprezentacji (przez doradcę podatkowego) w trakcie postępowania podatkowego w czasie jej nieobecności i właściwej ochrony jej interesów. Dodatkowo należy zauważyć, że na mocy przepisów art. 36 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 41, poz. 213) doradca podatkowy jest obowiązany do działania dla dobra swoich klientów.

(Uzasadnienie do projektu ustawy nowelizującej 2015, str. 82).

W aktualnym orzecznictwie dość jednolicie wyrażany jest pogląd, iż legitymacja tymczasowego pełnomocnika szczególnego obejmuje jedynie reprezentowanie przed organem podatkowym – w szczególności nie obejmuje postępowania przed sądami administracyjnymi (prawomocne postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 czerwca 2017 r., III SA/Gl 409/17, prawomocne postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 maja 2017 r., III SA/Gl 44/17, prawomocne postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2016 r., III SA/Gl 1380/16). Tymczasowy pełnomocnik szczególny nie jest zatem legitymowany do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, w związku ze sprawą, w której został ustanowiony. Jedynie niekiedy przyjmuje się, że tymczasowy pełnomocnik szczególny potencjalnie mógłby mieć legitymację do wniesienia skargi do sądu administracyjnego (Prawomocne postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 25 kwietnia 2017 r., I SA/Go 142/17, gdzie odrzucono skargę z uwagi na jej wniesienie po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie ustanowienia kuratora, a nie z uwagi na brak uprawnienia tymczasowego pełnomocnika szczególnego per se).

Instytucja tymczasowego pełnomocnika szczególnego ma ze swej istoty charakter przemijający - jest on bowiem upoważniony do działania jedynie do czasu wyznaczenia kuratora, którego status będzie przedmiotem głębszej analizy.

Zakres czynności kuratora

Stosownie do dyspozycji art. 138 O.p., jeżeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie może prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów, organ podatkowy składa do sądu wniosek o ustanowienie kuratora. Ratio legis kompetencji organu do wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wyznaczenie (ustanowienie) kuratora jest określane w doktrynie jako ochrona praw podatnika w postępowaniu (M. Duda, H. Dzwonkowski [2016], s. 770). Kompetencję do ustanowienia kuratora ma sąd rejestrowy, w którego okręgu osoba prawna ma lub miała ostatnią siedzibę, jednocześnie wystawiając dla kuratora zaświadczenie, w którym zostaje określony zakres jego uprawnień (art. 603 i 604 k.p.c.).

Dokładna analiza uprawnień kuratora w postępowaniu podatkowym wymaga poczynienia szerszych uwag i umieszczenia rozważań w kontekście. Stosownie do orzecznictwa Sądu Najwyższego, zapadłego przed wejściem w życie ustawy nowelizującej – art. 138 § 3 O.p. nie stanowił podstawy dla ustanowienia kuratora przez organ, lecz podstawę wniesienia przez organ podatkowy wniosku, którego dopiero uwzględnienie przez sąd polega na ustanowieniu kuratora prawa materialnego na podstawie art. 42 § 1 k.c. (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2014 r., III CZP 101/14). Tak ustanowiony kurator nie posiadał legitymacji chociażby tylko do reprezentowania spółki w toku postępowania podatkowego, a zakres jego kompetencji pozostawał ściśle ograniczony do podjęcia czynności wprost wymienionych w art. 42 k.c., to jest zmierzających do powołania organów osoby prawnej, a w razie potrzeby do jej likwidacji. Sąd Najwyższy w prowadzonym wywodzie zwrócił także uwagę na argument historyczny, wspierający czynioną argumentację – do dnia 31 grudnia 2002 roku art. 138 § 3 O.p. przewidywał, iż sąd, na wniosek organu podatkowego może ustanowić kuratora. Dokonaną z dniem 1 stycznia 2003 roku zmianę, sprowadzającą się do wprowadzenia sformułowania „organ podatkowy składa do sądu wniosek o ustanowienie kuratora” w miejsce „sąd, na wniosek organu podatkowego, może ustanowić kuratora”, zdaniem Sądu Najwyższego, należało ocenić jako zmianę merytoryczną (normatywną), wprost wskazującą, iż kurator ustanawiany na podstawie art. 138 O.p. jest kuratorem prawa materialnego w rozumieniu art. 42 k.c., a zatem posiada subminimalny – na gruncie postępowania podatkowego - zakres uprawnień.

Powyższe wnioski były potwierdzane w bogatym orzecznictwie sądów administracyjnych, zapadłym przed dokonaniem nowelizacji z dniem 1 stycznia 2016 roku (jedynie przykładowo - postanowienie NSA z dnia 2 grudnia 2015 r., I FSK 1803/15, gdzie dopuszczono jednak analizę treści zaświadczenia wydanego przez sąd dla dokładnego określenia zakresu kompetencji kuratora).

Jednocześnie ustawa nowelizująca wprowadziła art. 138d §2 O.p., stosownie do dyspozycji którego za pełnomocnika ogólnego strony w sprawach podatkowych uznaje się kuratora wyznaczonego przez sąd na wniosek organu podatkowego, o którym mowa w art. 138 O.p. Celem regulacji wprowadzonej z dniem 1 stycznia 2016 roku było wprowadzenie nowości normatywnej, polegającej na przyznaniu kuratorowi ustanawianemu w postępowaniu podatkowym szerszych uprawnień. W Uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej, wprost wskazuje się, że:

Celem wystąpienia przez organ podatkowy o ustanowienie kuratora jest zapewnienie reprezentacji, a przez to i ochrony prawnej podmiotowi, dla którego kurator jest wyznaczony, oraz umożliwienie prowadzenia i zakończenia postępowania podatkowego. W aktualnym stanie prawnym w odniesieniu do podmiotów, o których mowa w art. 138 § 3 Ordynacji podatkowej, cel ten nie jest dostateczne realizowany, ponieważ według przeważających poglądów doktryny i orzecznictwa ustanowienie kuratora w trybie art. 42 k.c. nie pozwala organom podatkowym na traktowanie tego kuratora w postępowaniu podatkowym jako reprezentanta strony (osoby prawnej). W rezultacie o statusie kuratora w postępowaniu podatkowym decyduje treść art. 42 § 2 k.c., w związku z treścią zaświadczenia o ustanowieniu kuratora. Jeśli sąd nie ustalił kuratorowi uprawnień procesowych do występowania w postępowaniu podatkowym dotyczącym spółki z o.o. (dla której ustanowiono tego kuratora), to kurator ten nie może reprezentować interesów spółki w postępowaniu podatkowym. Kurator nie może bowiem zaistnieć skutecznie w postępowaniu podatkowym dotyczącym spółki z o.o., skoro nie ma do tego ustawowych kompetencji. Mając powyższe na uwadze, proponuje się doprecyzować zakres umocowania kuratora w postępowania podatkowym poprzez nadanie mu statusu pełnomocnika strony we wszystkich sprawach podatkowych (art. 138d § 2 Ordynacji podatkowej). Postuluje się, aby status ten dotyczył wyłącznie kuratorów, którzy zostali ustanowieni na wniosek organów podatkowych. Ustawowe przyznanie kuratorowi kompetencji do reprezentowania strony we wszystkich sprawach podatkowych pozwala sądzić, że kurator będzie zorientowany w sprawach podatkowych, co zabezpieczy właściwą ochronę prawną reprezentowanemu podmiotowi.

(Uzasadnienie do projektu ustawy nowelizującej 2015, , str. 74-75).

Tymczasem, w ślad za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2014 r., III CZP 101/14, wciąż wyrażany jest pogląd o ograniczeniu kompetencji kuratora w postepowaniu podatkowym jedynie do czynności wskazanych w art. 42 k.c.. Pogląd ten pojawia się zarówno w orzecznictwie zapadłym po dokonanej z dniem 1 stycznia 2016 roku nowelizacji, zarówno na poziomie NSA (postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 sierpnia 2016 r., I GZ 405/16, postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 sierpnia 2016 r., I GZ 416/16), jak i WSA (postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 maja 2017 r. III SA/Gl 234/17, postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 maja 2017 r., III SA/Gl 235/17, postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 maja 2017 r., III SA/Gl 237/17, postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 czerwca 2017 r., III SA/Gl 409/17, postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2016 r., III SA/Gl 1380/16, postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2016 r., III SA/Gl 1385/16, postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 21 listopada 2016 r. III SA/Gl 1390/16). W aktualnym orzecznictwie, zyskującym walor prawomocności już na etapie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, wręcz wprost podkreśla się, że nawet jeżeli orzeczenie sądu rejestrowego określi zakres obowiązków szerzej, aniżeli czynności wskazane w art. 42 k.c., umocowanie kuratora będzie ograniczone wyłącznie do czynności wymienionych w art. 42 k.c. (Prawomocne postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 czerwca 2017 r., III SA/Gl 126/17, prawomocne postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 maja 2017 r., III SA/Gl 231/17, nieprawomocne postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 30 stycznia 2017 r. w sprawach: III SA/Gl 28/17, III SA/Gl 29/17).

Podsumowanie

W orzecznictwie jednolicie stwierdza się, iż zarówno tymczasowy pełnomocnik szczególny, jak i kurator, nie są uprawnieni do reprezentowania strony w postępowaniu sądowoadministracyjnym (Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. I GZ 68/16). W istocie zatem status tymczasowego pełnomocnika szczególnego sprowadza się do przyznania organowi jedynie „partnera w postępowaniu” (Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 czerwca 2017 r. III SA/Gl 432/17), który to status ustaje wraz z zakończeniem postępowania w toku instancji. Z uwagi na ograniczony zakres niniejszego artykułu wyłącznie do postępowania podatkowego, aspekt ten nie zostanie szerzej rozwinięty.

Odnosząc się do instytucji tymczasowego pełnomocnika szczególnego w postępowaniu podatkowym, w orzecznictwie nie budzi wątpliwości, iż tymczasowy pełnomocnik szczególny jest umocowany do podejmowania wszystkich czynności procesowych w trakcie trwania postępowania podatkowego, w którym został ustanowiony. Podejście takie, z oczywistych względów, zasługuje na aprobatę – współgra bowiem z intencją ustawodawcy oraz z istotą wprowadzonej instytucji, pomimo braku wyraźnego oznaczenia zakresu kompetencji w przepisach O.p.

Zdziwienie budzi jednak, iż w ugruntowanym, bieżącym orzecznictwie, odnoszącym się do uprawnień kuratora, nie podejmuje się chociażby tylko próby dokonania na nowo wykładni uprawnień kuratora w postępowaniu podatkowym, w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2016 roku. Pomimo dokonanej zmiany w postaci wprowadzenia art. 138d § 2 O.p, wciąż podkreśla się, iż kurator dla osoby prawnej i jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, ustanowiony przez sąd na wniosek organu, złożony na podstawie art. 138 O.p., jako kurator prawa materialnego, o którym mowa w art. 42 k.c., posiada jedynie subminimalne uprawnienia, uniemożliwiające reprezentowanie strony w postępowaniu podatkowym, a regulacje ordynacji podatkowej nie są przepisami szczególnymi, umożliwiającymi rozszerzenie uprawnień także na podejmowanie czynności procesowych w postępowaniu podatkowym.

Wydaje się zatem, że zmiana kompetencji kuratora nie została wyrażona w wystarczająco jasny sposób, by wpłynąć w istotnym stopniu na wnioski czynione w orzecznictwie. Tymczasem, wobec wprowadzonej nowości normatywnej, istnieją dostatecznie silne podstawy, by uznać, iż aktualność tezy uchwały Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2014 r., III CZP 101/14 nie została zachowana w aspekcie uprawnień kuratora w postępowaniu podatkowym. W doktrynie wręcz wprost wskazuje się, że wynikające z wyraźnego brzmienia przepisów uznanie kuratora za pełnomocnika ogólnego strony powoduje, iż kompetencja (zarówno uprawnienie, jak i obowiązek) kuratora ma znacznie szerszy zakres aniżeli wynikający z samej tylko istoty kurateli (Etel 2017, str. 895). Przyjmując słuszność stanowisko sądów administracyjnych dochodzi do sytuacji paradoksalnej – tymczasowy pełnomocnik szczególny, działający do czasu ustanowienia kuratora w sprawie, miałby większe uprawnienia procesowe, aniżeli kurator, powoływany już definitywnie.

Podsumowując, należy postulować zmianę podejścia orzecznictwa do zagadnienia zakresu uprawnień kuratora w postępowaniu podatkowym, ustanowionego na podstawie art. 138 O.p. w zw. z art. 42 k.c. Regulacje Ordynacji podatkowej, w szczególności zaś art. 138d § 2 O.p. mają bowiem walor lex specialis wobec art. 42 k.c. i przyznają kuratorowi szersze uprawnienia, aniżeli wprost wyrażone na gruncie k.c. Należy także podkreślić, iż zmiana podejścia orzecznictwa sądów administracyjnych pozostawałaby w zgodzie z praktyką sądów rejestrowych, które ustanawiają kuratora do reprezentowania strony w postępowaniu podatkowym.

W aspekcie uprawnień kuratora i tymczasowego pełnomocnika szczególnego w postępowaniu przed sądami administracyjnymi, korzystne dla obrotu prawnego byłoby bądź wyraźne uregulowanie, iż kurator oraz tymczasowy pełnomocnik szczególny ustanowieni w trybie uregulowanym w O.p. nie są uprawnieni do podejmowania czynności w postępowaniu przed sądami administracyjnymi bądź też – co wydaje się racjonalne w kontekście zagwarantowania stronie prawa do obrony swoich praw – wyraźne przyznanie uprawnienia do dokonywania takich czynności. Ten drugi cel może również zostać osiągnięty w drodze zmiany podejścia wyrażanego w już ugruntowanym orzecznictwie. Należy również podkreślić, iż wielu profesjonalnych pełnomocników pełniących funkcję kuratora i tymczasowego pełnomocnika szczególnego z tzw. ostrożności procesowej wnosi skargi na akty podejmowane w toku postępowań, w których zostali ustanowieni, jedynie w celu sądowoadministracyjnego stwierdzenia, iż nie posiadali stosownej kompetencji. W zaistniałej sytuacji zmiana legislacyjna, choćby w celu doprecyzowania niejasnej regulacji, wydaje się wymagana.

BIBLIOGRAFIA

1.       Duda Mikołaj, Dzwonkowski Henryk [2016], Komentarz do art. 138 Ordynacji podatkowej, w: Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. H. Dzwonkowski, Warszawa.

2.       Etel Leonard [2017], Komentarz do art. 138 O.p., w: Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. L. Etel, Warszawa.

3.       Uzasadnienie projektu ustawy, uchwalonej jako ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, druk sejmowy 3462 [2015], dostęp: sejm.gov.pl [1 września 2017 r].

Orzecznictwo:

1.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 czerwca 2017 r., III SA/Gl 126/17.

2.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 30 stycznia 2017 r. w sprawach: III SA/Gl 28/17.

3.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 30 stycznia 2017 r. w sprawach: III SA/Gl 28/17, III SA/Gl 29/17.

4.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 maja 2017 r. III SA/Gl 234/17.

5.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 maja 2017 r., III SA/Gl 235/17.

6.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 26 maja 2017 r., III SA/Gl 237/17.

7.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 maja 2017 r., III SA/Gl 231/17.

8.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2016 r., III SA/Gl 1380/16.

9.       Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 28 listopada 2016 r., III SA/Gl 1385/16.

10.   Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 czerwca 2017 r., III SA/Gl 409/17.

11.   Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 11 października 2016 r., II SA/Rz 709/15.

12.   Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 sierpnia 2016 r., I GZ 405/16.

13.   Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 sierpnia 2016 r., I GZ 416/16.

14.   Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 kwietnia 2016 r. I GZ 68/16.

15.   Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2014 r., III CZP 101/14.

16.   Postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2015 r., I FSK 1803/15.

17.   Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 19 czerwca 2017 r., III SA/Gl 409/17.

18.   Postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 17 maja 2017 r., III SA/Gl 44/17.

Akty prawne

1.       Ustawa z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649).

Nota biograficzna

Artur Tim – doradca podatkowy nr wpisu 13113 w łódzkiej siedzibie Kancelarii Prawno-Podatkowej Mariański Group, prawnik, doktorant w Katedrze Prawa Podatkowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Zainteresowania naukowe Autora skupiają się na opodatkowaniu cyfrowej ekonomii oraz nowych technologii, prawie podatkowym międzynarodowym, a także komparatystyce prawniczej oraz zagadnieniach związanych z opodatkowaniem i funkcjonowaniem podmiotów w związku z przeprowadzaną restrukturyzacją oraz upadłością. E-mail: atim@wpia.uni.lodz.pl.

Propozycja cytowania: A. Tim [2017], Tymczasowy pełnomocnik szczególny oraz kurator osoby prawnej i jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w postępowaniu podatkowym, Portal Doradca Podatkowy (dostęp: www.doradcy.kidp.pl).